Kolestaz, safra akışının azaldığı veya durduğu bir durumdur. Karaciğerde üretilen safra, sindirim sisteminde yağların sindirilmesine ve emilimine yardımcı olur. Kolestaz, safra akışının tıkanması veya bozulması sonucu oluşur ve safra asitlerinin kanda birikmesine neden olabilir. Kolestaz birçok farklı nedenden kaynaklanabilir ve gebelik, karaciğer hastalığı, safra yollarının tıkanması gibi durumlar kolestaza yol açabilir.
Gebelik Kolestazı (Obstetrik Kolestaz): Gebelik kolestazı, gebelik sırasında ortaya çıkan bir durumdur. Hormonal değişikliklerin neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. Genellikle gebeliğin üçüncü trimesterinde görülür. Gebelik kolestazı genellikle şiddetli kaşıntı (özellikle avuç içleri ve ayak tabanlarında), sarılık, idrarda koyu renklenme, dışkıda açıklık gibi belirtilerle karakterizedir. Bu durumda, gebelik komplikasyon riski artabilir ve erken doğum riski yüksektir.
Safra Taşı Hastalığı: Safra taşı hastalığı, safra kesesi içinde taş oluşması durumudur. Bu taşlar safra kanallarını tıkayabilir ve kolestaza neden olabilir. Safra taşları bazen safra kanallarında tıkanıklığa ve inflamasyona yol açabilir. Bu durumda, karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, safra renginde değişiklikler gibi semptomlar görülebilir.
Diğer Nedenler: Kolestazın diğer nedenleri arasında karaciğer hastalıkları (örneğin, hepatit, karaciğer tümörleri), safra yolu tıkanıklığı (örneğin, safra kanallarında taşlar, tümörler veya daralmalar) ve ilaçlar (bazı antibiyotikler, hormonal ilaçlar) bulunur.
Kolestaz tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesine ve semptomların yönetilmesine odaklanır. Gebelik kolestazı durumunda, semptomları hafifletmek için antihistaminikler ve safra asit bağlayıcıları kullanılabilir. Safra taşı hastalığında ise, semptomları yönetmek ve komplikasyonları önlemek için anti-inflamatuar ilaçlar ve safra kesesi alınması gibi tedaviler düşünülebilir. Tedavi planı, semptomların şiddetine, hastanın genel sağlık durumuna ve altta yatan nedenlere bağlı olarak belirlenir.
